1.چرا بعد از دستیابی به درصد بالای واکسیناسیون ، ما هنوز نیازمند کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری کوید-19 هستیم؟
چون این بیماری از بین نخواهد رفت و به صورت مزمن در جامعه وجود خواهد داشت. انواع جدید ویروس کرونا باز هم در جامعه گردش خواهند کرد و با برطرف شدن محدودیت ها، افراد بسیاری هم به آن مبتلا خواهند شد.
2.منشا ویروس کرونا چیست؟
بر خلاف گروهی که عقیده دارند منشا این بیماری توطئه است و ویروس کرونا را دستساز بشر میدانند، ویروس شناسان معتقدند که در طول تاریخ ویروس ها همواره تکثیر شده اند و در این پروسه گاها جهش هایی داشته اند. مثلا ویروس کرونا که قبلا در پرندگان و خفاش ایجاد بیماری میکرده حالا در انسان بیماری کوید-19 ایجاد میکند. این روند همیشه وجود داشته و در آینده هم تکرار خواهد شد. البته زبان علم، زبان احتمالات است و بسیاری از افراد قطعیت در کلام، حتی اگر هم ظاهری باشد، به زبان احتمالی علم ترجیح میدهند.
علائم و نشانه های بیماری کوید-19
1. آیا تمام افرادی که به ویروس کرونا مبتلا میشوند، دارای علائم و نشانه های بیماری هستند؟
خیر، حدود 30 درصد افرادی که با ویروس آلوده می شوند دارای عفونت بدون هیچ نشانه ای خواهند شد. به خصوص گروه کسانی که واکسن زده اند بیشتر بدون علامت خواهند بود. بنابراین مراعات پیشگیری ها برای همه، چه افرادی که دارای نشانه هستند و چه آنهایی که هیچ علامتی ندارند، ضروری است.
2. علائم شایع و اولیه کوید-19 چیست؟
مانند یک سرماخوردگی عادی، علائم نخستین بیماری کوید شامل سردرد، تب، سرفه خشک و درد عضلانی خواهد بود. گاهی اختلال حس بویایی و چشایی هم وجود دارد که البته این هم تنها مخصوص بیماری کوید نیست. گروهی افراد نیز دچار علائم گوارشی شامل دل درد، تهوع و اسهال میشوند.
3. طبقه بندی کوید خفیف، شدید و بحرانی به چه معناست؟
در نوع بیماری خفیف کوید که حدود 80 درصد از بیماران به آن دچار میشوند، فرد دچار اختلال اکسیژن خون نمی شود. حدود 15 درصد از بیماران، به بیماری شدید دچار می شوند که در آن فرد دارای درگیری ریه و دستگاه تنفسی همراه با اختلال اکسیژن خون خواهد شد. در مرحله بحرانی بیماری که حدود 5 درصد از بیماران به آن دچار میشوند، ارگانهای دیگر بدن مانند قلب و کلیه، همزمان با نارسایی های تنفسی درگیر میشوند.
4. چه گروهی از افراد در معرض خطر یا ریسک بیماری شدید و بحرانی هستند؟
کسانی که مسن هستند در این گروه جای می گیرند. همچنین افرادی که دارای بیماری های همزمان، فشار خون، دیابت، انواع بیماری های ریوی، قلبی و کلیوی، چاقی، سابقه پیوند اعضا و اعتیاد به سیگار هستند، در این دسته قرار دارند.
5. پس از مشاهده علائم ساده سرماخوردگی باید چه کرد؟
پس از مشاهده هر گونه علائم سرماخوردگی و پیش از ایجاد اختلالات تنفسی باید سریعا به پزشک مراجعه نمود و تست داد. تنگی نفس علامت اخطاری بسیار جدی است. چون بیماری کوید ممکن از بسرعت از مرحله خفیف آن به شدید و بحرانی تبدیل شود.
6. چگونه باید علائم نارسایی تنفسی را تشخیص داد؟
تنگی نفس. برای تشخیص فرد میتواند یک جمله طولانی را بدون مکث بگوید. اگر فرد مجبور باشد که جملات خود را قطع کند یا حتی کلمه به کلمه حرف بزند دارای تنگی نفس است. همچنین تعداد تنفس در دقیقه وقتی از 15-16 بار بیشتر باشد علامت تنگی نفس است.و باید به آن توجه داشت. اگر انجام فعالیت های عادی روزانه هم دچار تغییر شده، یعنی فرد نیاز به استراحت مکرر پیدا کند نشان دهنده اختلال تنفسی است.
آزمایشات مربوط به بیماری کوید-19
1. چرا گاهی پزشکان انجام آزمایشات مکرر را تجویز می کنند؟
نتیجه آزمایشات و تست های کرونا صد در صد نیستند. این بدین معناست که آزمایشات گاهی دارای نتیجه “مثبت کاذب” یا “منفی کاذب” هستند. بنابراین طبق شرائط خاص بیمار و با توجه به ویژگی و حساسیت آزمایشات، پزشکان تست های مختلف و گاها مکرر را تجویز میکنند.
2. تست های آنتی ژن سریع چه مشخصاتی دارند؟
این تست ها در دسترس عموم افراد هستند و نتیجه آنها هم به سرعت قابل دسترسی خواهد بود. اما حساسیت و ویژگی این تست ها از بقیه آزمایشات کمتر است. تست های دیگر که از حساسیت و ویژگیهای بالاتری برخوردارند، باید با تجویز پزشک انجام شوند و زمان بیشتری هم طول خواهد کشید تا نتیجه آنها بدست بیاید.
3. آزمایشات و تست های رایج در تشخیص بیماری کوید-19 کدام هستند؟
انواع متنوعی از تست های مختلف وجود دارند، مثلا بسته به شدت و ویژگیهای بیماری تست های پی سی آر، سرولوژی خون، آنتی ژن، آزمایشات مدفوع، رادیولوژی، اکس ری و سیتی اسکن تجویز می شوند.
پایش بیماران در منزل و درمانهای سرپایی
1. مراقبت ها و درمانهای اولیه برای کسانی که با بیماری کوید خفیف در منزل بستری هستند شامل چه مواردی است؟
اولین مرحله مراقبت در منزل این است که بیماری فرد باید بطور دائم ارزیابی شود تا مطمئن باشیم بیماری در حد خفیف باقی میماند.
مهمترین نشانه خطر دارا بودن و شدت تنگی نفس است. داشتن اختلال در علائم حیاتی مانند تعداد و شدت تنفس و ضربان قلب یا علائم گوارشی و داشتن سرگیجه از مهمترین نشانه هایی هستند که بیماران با آن به بیمارستان مراجعه میکنند.
2. برای تشخیص محل مراقبت از بیمار، یعنی خانه یا بیمارستان، چه مواردی باید در نظر گرفته شود؟
مهمترین عامل شدت و سطح بیماری فرد است. همچنین اینکه آیا فرد بیمار در منزل امکان مراقبت از خود را دارد یا خیر، مثلا در نظر گرفتن سن فرد بیمار و اینکه آیا تنها زندگی می کند مهم است. عامل بعدی این است که افراد دیگری که در منزل زندگی می کنند، در معرض خطر سلامتی نباشند، مثلا اینکه خانواده دارای بیماری های خاص یا افراد مسن و در معرض ریسک بالا نباشد. تمامی این موارد بر میزان پایش و مراقبت تاثیرگزار است.
3. درمانهای علامتی یعنی درمانهای اولیه بیماری کوید شامل چه مواردی هستند؟
درمانهای علامتی که برای دیگر بیماری های ویروسی هم مفید هستند شامل استفاده از مایعات به اندازه کافی، کنترل تب و استراحت هستند. در مورد استفاده از ویتامینها اگر چه شواهد بالینی قوی وجود ندارد اما کمبود ویتامینها باعث نقص ایمنی می شود که بطور کلی برای بدن مضر است.
برای مراقبت از بیماران کوید پیشنهاد میشود که در منزل دستگاه اندازه گیری اکسیژن خون وجود داشته باشد و در صورتیکه اکسیژن خون بیمار زیر 94-95 برسد، این زنگ خطری است که باید با پزشک معالج تماس گرفت.
مراقبت در بیمارستان
1. قدم اول مراقبت از بیمار در بیمارستان چیست؟
اولین مرحله ایزوله کردن بیمار و قرار دادن او در اتاقی است که دارای تهویه مخصوص باشد تا از انتقال بیماری به دیگران جلوگیری شود. هر کسی که وارد اتاق این بیماران میشود باید به تجهیزات خاصی شامل روپوش، دستکش و ماسک مخصوص مجهز باشد تا از واگیری بیماری جلوگیری شود. در بعضی موارد قبول موقعیت ایزولیشن برای بیماران و خانواده ها مشکل است اما قرنطینه بیمار نکته مهمی است که از انتشار بیماری به دیگران می کاهد.
2. در بیمارستان روند پیشرفت بیماری و درگیر شدن ارگانهای بدن چگونه پایش می شود؟
به منظور ارزیابی و پایش پیشرفت روند بیماری و درگیری ارگانهای حیاتی بدن، در بیمارستان با تجویز تیم پزشکی آزمایشات مکرر، عکسبرداری و رادیولوژی انجام می شود.
3. چه مراحل درمانی دیگری در بیمارستان به انجام می رسد؟
پس از ایزوله شدن و انجام آزمایشات ضروری و فراهم آوردن مکانی امن برای استراحت، مراقبت و استفاده از مایعات ، کنترل دائم اکسیژن خون بیمار و علائم تنفسی او یک امر بسیار پر اهمیت است.
4. آیا استفاده زیاده از حد از اکسیژن برای بیمار مضر است؟
بله، اکسیژن اضافی به مثابه یک دارو است استفاده و میزان مصرف آن باید با تجویز تیم پزشکی و مراقبت کافی انجام شود. مثلا با افزایش اکسیژن خون بدن نیاز به تنفس طبیعی کمتری پیدا میکند و در نتیجه، سمومی مانند دی اکسید کربن در بدن باقی میمانند.
5. چه موقع بیمار به آی سی یو منتقل می شود؟
اگر اکسیژن خون بیمار به حدی پایین بیاید که ماسکهای عادی اکسیژن خون و لوله هایی که از راه بینی به ریه می روند کافی نباشند، بیمار به آی سی یو منتقل می شود تا از ماسکهای مخصوص و ونتیلاسیون استفاده شود.
6. درمانهای دارویی بیمارستانی کدامند؟
درمان های دارویی در کشور های مختلف و با توجه به پیشرفت دانش در درمان بیماری کرونا فرق می کنند. بطور کلی داروهای استروئیدی، ضد ویروسها و تعدیل کننده های سیستم ایمنی از جمله داروهایی هستند که برای بیماران بستری در بیمارستان تجویز می شوند.
درمان های سرپایی بعد از ترخیص از بیمارستان
1. چه زمانی برای ترخیص بیمار دارای کوید از بیمارستان مناسب است؟
وابسته به علت بستریشدن، مثلا نارسایی تنفسی ، فشار خون یا قلب، ترخیص زمانی صورت میگیرد که آن علائم برطرف شده باشند. از طرفی باید امکان مراقبت از بیمار در منزل هم فراهم باشد، و اینکه تا چه مدت بیمار به توانبخشی و فیزیوتراپی نیاز دارد هم عامل مهمی است. شاید لازم باشد که بیمار از بیمارستان به یک مرکز توانبخشی انتقال پیدا کند.
2. متوسط مدت زمانی که بیماران در بیمارستان بستری می شوند چه اندازه است؟
این بستگی به شدت بیماری دارد، اما معمولا حول و حوش دو تا سه هفته طول می کشد.
البته اگر مریض در بخش مراقبت ویژه بستری شود ممکن است مدت بستری تا هفته ها طول بکشد.
3. نکات پر‌اهمیت دیگر در ترخیص یک بیمار دارای کوید-19 چیست؟
یکی از نکته های بسیار مهم، اهمیت انجام فعالیتهای فیزیکی و توانبخشی است . یعنی بیمار در منزل بجای اینکه فقط توی تخت و یا روی صندلی باشد بتواند فعالیتهای فیزیکی داشته باشد و قدرت و توان خود را بدست بیاورد. در حالیکه انجام این فعالیتها در منزل تا حدودی ممکن است، در برخی موارد بیمار باید به مراکز توانبخشی فرستاده شود و یا یک فیزیوتراپیست در منزل به او کمک کند. بعضی بیماران بعد از ترخیص نیز هنوز نیاز به استفاده از اکسیژن دارند. استفاده از اکسیژن باید با دقت و طبق برنامه پزشک در منزل دنبال شود.
4. اهمیت تغذیه مناسب در مراقبت های پس از ترخیص از بیمارستان چیست؟
اگرچه درباره مراقبت از بیماری کوید-19 و تغذیه شواهد علمی خیلی معتبری در دست نیست، اما به صورت کلی هر فرد بیماری که از یک بیماری عفونی بهبود می یابد و در دوران نقاهت بسر می برد، نیاز به تغذیه مناسب و متعادل که شامل ویتامینها و مواد معدنی است دارد. مواد غذایی تازه و پخته نشده مانند سبزیجات و میوه ها از جمله مواد مغذی هستند.
5. آیا استفاده طولانی از کورتون بعد از ترخیص برای بیمار مفید است؟
خیر، بعد از دوره حاد بیماری ، استفاده طولانی از کورتون فقط باید با تجویز پزشک و در شرائط خاص صورت گیرد در غیر اینصورت مضرات آن بیشتر از فوائد خواهد بود.
6. تا چه مدت بعد از ترخیص، علائم مربوط به بیماری در فرد باقی می ماند؟
حدود سه یا چهار هفته.اگر علائم دو ماه بعد از بهبودی یا سه ماه بعد از ابتلا هنوز باقی بماند، غیر طبیعی است.
7. عوارض کلی طولانی مدت بیماری کوید-19 شامل چه نشانه هایی است؟
بدلیل آنکه بیماری کوید یک بیماری مولتی سیستمیک است و همه بدن را درگیر میکند بنابراین میتواند عوارض متعددی داشته باشد. ایجاد زخم های درون ریه و سختی در بافت ریه از آن جمله عوارض هستند. از جمله عوارض شدید دیگر سکته های متعاقب کوید بر اثر تاثیر بیماری بر سیستم عصبی، التهاب کبد و فشار خون و عوارض سیستم کلیوی می باشند. همچنین دیابت در بعضی بیمارانی که از بیمارستان ترخیص شده اند دیده میشود ، این ممکن است بر اثر استفاده از کورتون یا عوارض خود بیماری باشد. عفونت های ثانویه شامل عفونت های باکتریایی و قارچی مانند قارچ سیاه هم از جمله عوارض بیماری کوید در برخی بیماران هستند. همچنین التهاب قشا یا عضلات قلب یا سکته های قلبی هم از جمله عوارض خطرناک کوید هستند.
8. کوید طولانی چیست؟
هرگاه عوارضی مانند سرفه، درد سینه، خستگی و غیره بعد از دو ماه پس از بهبود یا سه ماه پس از آغاز بیماری هنوز ادامه داشته باشند، این مسئله نیاز به بررسی پزشکان و متخصصان دارد تا دلایل آن پیدا شود. برخی این عوارض درازمدت را کوید طولانی می خوانند.